Lý thuyết tam giác tình yêu
“Tình yêu là gì?” là một câu hỏi được nhiều nhà tâm lý học, triết học, khoa học, đi tìm kiếm câu trả lời trong nhiều thế kỷ. Lý thuyết tam giác tình yêu là một góc nhìn từ tâm lý học cho câu hỏi này.
Gần đây ta có xem một video trên kênh Bright Side và học được một góc nhìn hay về tình yêu. Trong những năm 1980, một nhà tâm lý học người Mỹ, Robert J. Sternberg, đã đề xuất lý thuyết tam giác tình yêu.
Một cách ngắn gọn, ông này đưa ra 3 thành tố cơ bản để giải thích cho một mối quan hệ: sự gần gũi, sự say mê, và sự cam kết. Dựa trên 3 thành tố này, nhà tâm lý học phân tình yêu làm 7 loại dưới đây, ta chỉ liệt kê chứ không đi vào chi tiết:
- Tình yêu mê say (say mê)
- Tình yêu có thiện cảm (gần gũi)
- Tình yêu lặng lẽ (cam kết)
- Tình yêu dại khờ (say mê + cam kết)
- Tình yêu lãng mạn (say mê + gần gũi)
- Tình yêu đồng hành (gần gũi + cam kết)
- Tình yêu trọn vẹn (say mê + gần gũi + cam kết)
Yay, với cách tổng hợp này ta có thể nhìn nhận khá rõ ràng mối quan hệ của một cặp đôi. Khởi đầu, tình yêu sẽ bắt đầu bằng 1 trong 3 loại đầu tiên, nôm na là yêu cái nhìn đầu tiên, hay yêu từ tình bạn, hay được gia đình sắp đặt. Sau đó tuỳ vào khởi đầu mà sẽ phát triển ra loại 4, 5 hoặc 6. Tình yêu trọn vẹn tất nhiên là cái đích của mọi cặp đôi.
Tuy nhiên để xây dựng và giữ được tình yêu trọn vẹn không dễ, và duy trì nó còn khó hơn. Tình yêu không hề vĩnh cửu mà chuyển qua lại giữa các trạng thái tuỳ theo mức độ của 3 thành tố cơ bản trên và cách mà cặp đôi chung tay xây dựng chăm sóc nó. Nói chung, cho dù hiểu sâu sắc đến đâu nhưng người trong cuộc luôn có góc nhìn rất khác so với người ngoài cuộc. Bởi vì “love is blind”.
In The Merchant Of Venice, 1596, Shakespeare
JESSICA: Here, catch this casket; it is worth the pains.
I am glad ‘tis night, you do not look on me,
For I am much ashamed of my exchange:
But love is blind and lovers cannot see
The pretty follies that themselves commit;
For if they could, Cupid himself would blush
To see me thus transformed to a boy.
In Worser Days and Better Times, 1965, J Mason Brewer
I don’t make love by the garden gate,
For love is blind, but the neighbors ain’t.